تقویت حافظه: خوراکی ها و تکنیک های ۱۰۰% موثر

حافظه بخشی از مغز انسان است که وظیفه ذخیره و نگهداری اطلاعات ورودی به مغز را برعهده دارد. در این مقاله سعی بر آن است که راهکارهایی را ارائه بدهم که حافظه شما تقویت شود و مغز شما در به خاطر سپاری و یادآوری مطالب بهتر عمل کند. برای تقویت حافظه خودتان اقداماتی وجود دارد که باید انجام دهید. اقداماتی نظیر انجام تمرینات تقویت حافظه، یادگیری تکنیک های تقویت حافظه، رعایت رژیم غذایی و موارد بسیاری که در ادامه به آن‌ها پرداخته خواهد شد.

در این مقاله به سوالات زیر پاسخ داده می شود:

• برای تقویت حافظه چه بخوریم؟
• تکنیک های تقویت حافظه و به خاطر سپاری

اهمیت تقویت حافظه

پرده اول

همانطور که می دانید ما در عصر دیجیتال زندگی می کنیم. عصری که در آن تجهیزات و ابزارهای الکترونیکی نرم افزاری و سخت افزاری رشد و توسعه بسیار زیادی داشته اند. ابزارهایی نظیر گوشی های موبایل، تبلت ها، ساعت های هوشمند و اپلیکیشن های یادآور و برنامه ریز و … . در بسیاری از موارد این ابزار ها به ما کمک می کنند که تا راحت تر زندگی کنیم و با دقت بالاتری به کارهای روزمره خود برسیم. اما مساله ای که در این میان نادیده گرفته شده این است که ما خیلی خودمان را وابسته به این ابزارها کرده ایم و شاید خیلی کم تر از گذشته مغز خو را دچار چالش می کنیم.

پرده دوم

اینکه شما شماره تماس دوستان خود را در دفترچه تلفن موبایل ذخیره می کنید باعث میشه مغز شما هیچ تلاشی برای به خاطر سپاری شماره ها انجام ندهد. اینکه شما برای برنامه ریزی روزانه خود از اپلیکیشن های بهره وری شخصی و برنامه ریزی استفاده کنید باعث می شود که لیست کاهای روزانه خود را به خاطر نسپارید و از حافظه خود استفاده نکنید.

این استفاده نکردن از مغز و حافظه باعث می شود که کارایی مغز کاهش پیدا کند. درست مثل سایر عضلات بدن مثل دست و پا که اگر از آن ها استفاده نشود ضعیف می شوند. نقل قول جالبی از یکی از دانشمندان علوم اعصاب وجود دارد که میگه “use it or lose it” یعنی “یا از مغزت استفاده می کنی یا از دستش میدی”. بنظر می آید همین نقل قول کافی است تا ما به فکر تقویت حافظه و ذهن خود باشیم.

از پیامدهای استفاده نکردن از مغز و حافظه بروز بیماری های ذهنی نظیر آلزایمر و فراموشی می باشد. همچنین اگر حافظه ضعیفی داشته باشید در یادگیری دچار مشکل خواهید شد. هرچه میزان یادگیری شما پایین تر باشد شما نیازمند صرف انرژی و زمان بیشتری برای انجام کارها خواهید بود.

هدف از بیان کردن این مساله این بود که شما به اهمیت و لزوم تقویت حافظه پی ببرید و در راستای تقویت ذهن خود اقدامات موثری را انجام دهید. در ادامه بیشتر درباره انواع حافظه و روش های تقویت حافظه صحبت خواهد شد.

انواع حافظه

۱) حافظه حسی

تمام اطلاعاتی که انسان در طول روز دریافت می کند ابتدا وارد حافظه حسی می‌شود. اطلاعات برای مدت ۱ الی ۳ ثانیه در حافظه حسی نگهداری می شود. همچنین حافظه حسی در دریافت اطلاعات محدودیتی ندارد.

۲) حافظه کوتاه مدت

حافظه نوع دوم حافظه کوتاه مدت می باشد. مدت زمان ماندگاری مطالب در حافظه کوتاه مدت ۱۵ الی ۳۰ ثانیه می باشد. از نظر ظرفیت حافظه کوتاه مدت دارای محدودیت می باشد. یعنی مقدار مشخصی از اطلاعات در آن ذخیره می شود.

۳) حافظه بلندمدت

زمانیکه صحبت از تقویت حافظه می شود منظور تقویت حافظه بلند مدت می باشد. مدت زمان ماندگاری اطلاعات در حافظه بلند مدت نامحدود است. همچنین حافظه بلند مدت انسان از نظر ظرفیت محدودیتی ندارد.

برای تقویت حافظه چه بخوریم؟

بنظرم اگر واقعا بدنبال تقویت حافظه خود هستید قبل از هر چیز باید نسبت به مغز و ساختار آن آگاهی داشته باشید. مهمترین مساله ای که باید بدانید این است که وزن مغز انسان بین ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ گرم می باشد. البته به جثه و جنسیت افراد هم بستگی دارد.

این مغز ۱۴۰۰ گرمی تقریبا حدود ۳۰ درصد از غذا و اکسیژن مصرفی ما را مصرف می کند. مشاهده می کنید که مغز بسیار عضو پرمصرفی می باشد. حالا با این اوصاف متوجه میشویم که برای داشتن یک مغز سالم چقدر باید تغذیه سالمی داشته باشیم. از این جهت تغذیه بسیار بسیار اهمیت پیدا می کند. در ادامه لیست مواد غذایی مفید برای مغز و حافظه را باهم مرور می کنیم.

۱) آب

آب واقعا مایع حیات است. اولین و مهم ترین ماده غذایی که باید حتما حتما به اندازه کافی مصرف کنید آب می باشد. حدود ۷۰ درصد بدن انسان را آب تشکیل می دهد. همچنین تقریبا حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از مغز انسان هم از آب تشکیل شده است. همین دو عدد کافی است تا به اهمیت مصرف آب در طول روز پی ببرید. پیشنهاد می شود که روزانه ۸ الی ۱۲ لیوان آب مصرف کنید تا نیاز بدن و مغز شما تامین شود. مصرف آب به مقدار لازم می تواند به تقویت حافظه شما کمک کند.

۲) اسیدهای چرب امگا۳

امگا۳ نقش مهم و حیاتی را در سلامت و ارتباطات سلولی، رشد بافت مغز و بهبود عملکرد آن و تقویت حافظه دارد. از آنجایی که بدن نمی تواند امگا۳ بسازد بنابراین ضروری است که امگا۳  از طریق رژیم غذایی جذب شود. از جمله مواد غذایی که دارای امگا۳ هستند می توان به انواع ماهی، گردو، خاویار و دانه سویا اشاره کرد.

۳) ماهی

همانطور که در بخش قبل هم اشاره شد ماهی یکی از مواد غذایی سرشار از امگا۳ می باشد. اگر تصمیم به مصرف ماهی گرفتید می توانید از ماهی خال خالی، ماهی سالمون، شاه ماهی و ماهی ساردین جهت جذب امگا۳ و تقویت حافظه مصرف کنید.

۴) حبوبات

حبوبات بعد از پروتئین های حیوانی یکی از غنی ترین منابع پروتئین برای بدن است. همچنین از نظر هزینه به نسبت گوشت بسیار بصرفه تر می باشد. یکی از حبوباتی که بسیار برای حافظه مفید می باشد لوبیا چیتی است. لوبیا چیتی سرشار از ویتامین های خانواده B می باشد و قطعا مصرف ویتامین های خانواده B تاثیر بسیار مثبتی بر حافظه و یادگیری شما خواهد داشت.

۵) کلم بروکلی

کلم بروکلی واقعا یکی از شاهکارهای آفرینش می باشد. یک ماده مغذی و مفید که بسیار بر تقویت حافظه تاثیر دارد. کلم بروکلی حاوی کلسیم، ویتامین B، ویتامین C، آهن، ویتامین K و پتاسیم می باشد. همه این مواد غذایی به نحوی باعث متعادل سازی گردش خون و سیستم عصبی می شوند. همین مساله منجر به تقویت حافظه و یادگیری شما شود.

۶) سیر

همانطور که میدانید نام سیر در قرآن کریم هم آمده است. اگر بخواهم از تاثیرات مفید سیر نام ببرم می توان به جلوگیری از سرماخوردگی، کاهش فشار خون، کاهش ابتلا به بیماری های قلبی و بهبود سلامت استخوان اشاره کرد. اما یکی از مهمترین اثرات مصرف سیر جلوگیری از بیماری آلزایمر می باشد. سیر حاوی آنتی اکسیدان هایی است که به بدن برای مبارزه با آسیب های مغزی نظیر آلزایمر کمک می کند. پس حتما توصیه می شود که مصرف سیر را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

۷) گردو و بادام

بطر کلی آجیل مغز مثل مغز بادام، گردو، فندوق و … برای تقویت ذهن مفید می باشد. اما در میان آجیل ها مغز گردو تاثیر فوق العاده ای بر مغز و ذهن انسان دارد. از آن جایی که مغز گردو سرشار از فسفر و امگا۳ می باشد موجب تقویت حافظه می شود. توصیه می شود که هر روز همراه صبحانه چند عدد گردو مصرف کنید. چه بهتر که گردو را همراه با عسل مصرف کنید چراکه تاثیر فوق العاده ای دارد.

بادام هم سرشار ارز ماده ای به نام سلنیوم می باشد. سلنیوم خواص مفید زیادی دارد اما بطور خاص در ساخت نوروترانسمیترها در مغز نقش مهمی ایفا می کند. کمبود این ماده در مغز با بیماره های پارکینسون و آلزایمر مرتبط است.

تکنیک های تقویت حافظه و به خاطر سپاری

تا اینجای مقاله متوجه شدیم که مصرف چه خوراکی هایی برای تقویت حافظه مفید هستند. در این بخش تکنیک های فوق العاده ای جهت تقویت حافظه معرفی شده است. با به کار گیری این تکنیک ها بصورت روزانه و مستمر می توانید قدرت حافظه و ذهن خود را افزایش دهید. در ادامه با من همراه باشید.

۱) تنفس صحیح

اولین و مهم ترین کاری که باید در قبال مغز خودتان انجام دهید اکسیژن رسانی به آن می باشد. همانطور که در ابتدای این مقاله اشاره شد مغز انسان تقریبا ۳۰ درصد غذا و اکسیژن مصرف شده را مصرف می کند. پس اکسیژن رسانی به مغز از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

بهترین نوع تنفس، تنفس دیافراگمی یا تنفس شکمی می باشد. در تنفس دیافراگمی حین دم و بازدم قفسه سینه نباید حرکت کند و بالا و پایین شود و در عوض شکم باید بالا و پایین شود. برای یادگیری روش صحیح تنفس دیافراگمی کلیک کنید.

۲) استراحت و خواب مناسب

ما در عصری زندگی می کنیم که حجم اطلاعات ورودی به مغز در طول شبانه روز بسیار زیاد می باشد. مغز ما در دریافت اطلاعات هیچ محدودیتی ندارد اما برای اولویت بندی، طبقه بندی و به خاطر سپاری نیاز دارد که زمانی را به پردازش اطلاعات اختصاص دهد. زمان پردازش اطلاعات در مغز دقیقا زمانی است که شما خواب هستید. در زمان خواب مغز و حافظه اطلاعات ورودی به مغز را پالایش می کنند و به آن ها ساختار می دهند. به همین دلیل استراحت و خواب مناسب خیلی به تقویت حافظه کمک می کند. البته برای اطلاع از مقدار مناسب خواب و ساعات مفید خواب در شبانه روز می توانید در دوره جامع نوابغ تندخوانی شرکت کنید.

۳) ورزش کردن

از قدیم گفتن “مغز سالم در بدن سالم است”. تقریبا هیچ کسی وجود ندارد که ادعا کند ورزش کردن برای سلامتی مفید نیست. البته در اینجا منظور ورزش های فیزیکی همراه با فعالیت های بدنی می باشد. با انجام ورزش های هوازی اکسیژن رسانی به مغز افزایش پیدا می کن و همین مساله میتواند موجب تقویت حفظه و ذهن شما بشود. البته نیاز نیست که ورزش حرفه ای انجام دهید. روزانه ۲۰ دقیقه پیاده روی هم می تواند اثرات مثبت خودش را داشته باشد.

۴) مراقبه و ذهن آگاهی

تکنیک های مراقبه، مدیتیشن و ذهن آگاهی برای آرامش روان انسان، رفع نشخوارهای ذهنی، اضطراب و تقویت حافظه و ذهن بسیار کارآمد می باشند. پژوهش های بسیاری با موضوع تاثیر ذهن آگاهی بر حافظه انجام شده است. این پژوهش ها تاثیر معنادار انجام تمرینات ذهن آگاهی بر تقویت حافظه را نشان می دهند. پس حتما توصیه می شود که در طول روز مدت زمان کوتاهی را به مدیتیشن و انجام تمرینات ذهن آگاهی بپردازید.

۵) یادگیری مهارت جدید

یادگیری یکی از فعالیت هایی است که بسیار بسیار مغز را مجبور به فعالیت می کند. زمانیکه شما شروع به یادگیری می کنید مسیرهای عصبی جدیدی در مغز شما ایجاد می شوند. تشکیل مسیرهای عصبی باعث تقویت ذهن شما می شوند. شما یادتان نمی آید زمانیکه در دوران نوزادی می خواستید راه رفتن را یاد بگیرید بارها و بارها زمین خوردید. دلیل این زمین خوردن تشکیل نشدن مسیر عصبی راه رفتن در مغز می باشد. پس از مدتی تلاش مسیر عصبی راه رفتن در مغز شما شکل گرفت و راه رفتن را آموختید.

توصیه میکنم همیشه یک مهارت جدید برای یادگیری داشته باشید. مهارت هایی مثل موسیقی، زبان خارجی، ورزش و … .

۶) محاسبات ریاضی

آقای ریوتا کاواشیما آزمایشی انجام داد که طی این آزمایش دستگاه تصویربرداری از مغز را به تعداد از افراد متصل کرد. این افراد در حین آزمایش باید کار خاصی را انجام می دادند. کارهایی مثل مطالعه، نوشتن، محاسبات ریاضی، تلویزیون نگاه کردن، غذا خوردن و … . تصاویر گرفته شده از مغز این افراد نشان داد که حین انجام بعضی از کارها درگیری مغز بیشتر شده و بیشتر فعالیت می کند. یکی از این کارها محاسبات ریاضی با سرعت بالا بود. نکته جالب این است که برای مغز تفاوتی ندارد که شما چه نوع محاسباتی انجام دهید. یعنی اگر شما جمع و تفریق سادی انجام دهید مغز به همان اندازه فعالیت می کند که بصورت ذهنی انتگرال محاسبه کنید.

پس توصیه من به شما در این بخش این است که در طول روز مجموعه ای از اعداد را برای خود مشخص کنید و حاصل جمع یا تفریق آن ها را از هم محاسبه کنید.

کلام آخر

در این مقاله به دو مساله مهم درباره تقویت حافظه پاسخ داده شد. اول اینکه برای تقویت حافظه خود چه خوراکی هایی مصرف کنیم دوم اینکه با استفاده از تمریناتی حافظه خود را تقویت کنیم. زمانیکه شما حافظه قوی تری داشته باشید بهره وری مغز شما بالاتر می رود. یکی از موقعیت هایی که داشتن حافظه قوی می تواند به شما کمک کند مطالعه کردن است. اینکه شما بتوانید حین مطالعه یک کتاب مطالب مهم آن را به حافظه بسپارید مزیت بزرگی محسوب می شود. حتی در دوره های آموزشی روش های مطالعه و یادگیری موثر مهارت تندخوانی را بهمراه مهارت های تقویت حافظه آموزش می دهند. امیدوارم که مطالب عنوان شده در این مقاله برای شما مفید بوده باشد.