روش ها و مهارت های مختلفی در دنیا وجود دارند که یادگیری را برای دانش آموزان ساده تر می کنند. اگر بخواهم برای شما این مهارت ها را لیست بکنم می توانم به مهارت های مطالعه و یادگیری که شامل آموزش تندخوانی، تقویت تمرکز، تقویت حافظه، یادداشت برداری، رسم نقشه ذهنی و … اشاره کنم. اما در این بین شاید یکی از مهارت هایی که خیلی توجهی به آن نمی شود مهارت یادداشت برداری باشد. برای یادداشت برداری بهتر و کاراتر باید حتما از روش های مناسب استفاده شود. روش هایی مثل نقشه ذهنی، تهیه فلش کارت، نمودارهای درختی، یادداشت برداری به روش کرنل و …. .
همانطور که می دانید فلش کارت یکی از قدیمی ترین ابزارها برای یادگیری فعال می باشد که با استفاده از آنها مغز ما بصورت موثرتری فرایند یادگیری را طی می کند. بسیاری از دانش آموزان از این ابزار یادگیری استفاده می کنند و بعضا دچار اشتباهاتی هستند که عباتند از:
- از فلش کارت فقط برای مطالب حفظی استفاده می کنند
- فلش کارت را طوری تهیه می کنند که بطور مناسب موجب یادآوری مطالب مطالعه شده نمی باشد.
- استفاده از فلش کارت زمانیکه ابزارهای بهتری برای یادگیری وجود دارند.
هدف این مقاله معرفی روش هایی است که به دانش آموزان کمک کند که از فلش کارت بصورت اثربخش استفاده کنند. همچنین مرتکب اشتباهات اشاره شده در بالا نشوند. چرا که دانش آموزان برای اینکه بتوانند در آزمون های رقابتی مثل کنکور نتایج مطلوب بگیرند و رتبه خوب کسب کنند و در رشته های پر متقاضی مثل پزشکی، دندانپزشکی ، داروسازی، حقوق ، مهندسی های تاپ قبول شوند باید یادداشت برداری های مناسبی از مطالب درسی مطالعه شده داشته باشند تا در زمان جمع بندی از آن های استفاده کنند
۱) فلش کارت خودتان را داشته باشید
خیلی از دانش آموزان یا دانشجویان عادت دارند که از فلش کارت های آماده استفاده کنند. استفاده از کارت های آماده ممکن است که گاهی اوقات مفید هم باشد. مانند زمانیکه حجم زیادی از اطلاعات را باید مطالعه کنید و زمان محدود می باشد.
اما در اکثر موارد اگر شما خودتان فلش کارت را آماده کنید کمک بیشتری به سیستم مغزی خود کرده اید. یکی از این کمک ها در فرایند یادگیری درگیری مغز با اطلاعات و فراگیری اطلاعات جدید است. شما باید کارت ها را با ادبیات،زبان و واژه های خودتان تهیه کنید. تصاویر و نوشته های دلخواه را در آن رسم کنید. این کارها بسیار می تواند در یادگیری شما تاثیرگذار باشد.
تهیه کارت ها توسط خودتان یک مسیر عصبی در مغز ایجاد می کند که نتیجه آن یادگیری ساده تر است. در واقع بسیاری از اساتید بر این موضوع تاکید دارند که همیشه اطلاعات را با زبان خودتان ارائه کنید. زمانیکه از فلش کارت های آماده استفاده می کنید شما تمام مراحل تهیه را حذف می کنید. توجه کنید که استفاده از فلش کارت آماده به آن زمانی که صرفه جویی شده نمی ارزد.
۲) همزمان از متن و تصویر استفاده کنید
اضافه کردن تصویر به کارت ها خیلی می تواند به یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات کمک کند. در روانشناسی ادراکی مبحثی به نام “اثر برتری تصویر” وجود دارد. این بحث به این موضوع اشاره دارد که افراد تمایل دارند بجای اینکه جملات و عبارات را حفظ کنند، تصاویر را به خاطر بسپارند.
البته این بدان معنی نیست که بجای نوشته از تصاویر استفاده شود. چرا که مغز انسان تطبیق پذیر است و ترکیب متن و تصویر را بهتر درک می کند تا فقط تصویر.
با اضافه کردن جملات توصیفی یا حتی یک عبارت کوتاه در کنار تصاویر، شما می توانید توانایی مغزتان را برای بخاطر آوردن آنچه مطالعه کردید افزایش دهید.
۳) از تصاویر آشنا برای ایجاد ارتباطات ذهنی استفاده کنید
منظور از تصویر آشنا هر چیزی است که بین دو مساله اشتراک ایجاد می کند. این اشتراک باید موجب یادآوری مطلب اصلی می شود. در واقع یک نوع کدگذاری است که موجب یادآوری مطالب مطالعه شده می شود. جالب است بدانید که هرچه ارتباط میان کد گذاشته شده و اصل مطلب عجیب تر باشد مغز شما راحت تر آن را به یاد می آورد. اصلا مهم نیست که محتویات روی کارت شما در دیگران چه حسی ایجاد می کنند. چرا که این کارت ها مخصوص شخص شما می باشد و قرار نیست دیگران به آن دسترسی داشته باشند یا از آن ها استفاده کنند.
۴) در هر فلش کارت فقط یک سوال و جواب بنویسید
بهتر است که بر روی هر فلش کارت یک سوال نوشته شود و در طرف دیگر آن یک پاسخ داده شود. اگر شما روی یک فلش کارت بیش از یک پاسخ بنویسید ممکن است دچار توهم دانایی شوید. به این معنی که اگر از میان چند پاسخ یکی را به خاطر نیاورید با دیدن آن فکر می کنید که بلد بودید در صورتی که واقعا بلد نیستید.
مغز ما در تشخیص چیزهایی که قبلا دیده ایم خوب عمل می کند. هرچند که مفهوم به خاطر آوردن متفاوت است. در واقع به خاطر آوردن یعنی بازیابی چیزی از حافظه بدون هیچ نشانه آشکاری.
زمانیکه شما یک کارت با چند پاسخ را مطالعه می کنید ممکن است درگیر این مساله بشوید. فرض کنید در حال مطالعه لغت زبان هستید و آن لغت چهار معنی متفاوت دارد. هنگام مطالعه شما سه معنی را به خاطر می آورید و معنی آخر را به خاطر نمی آورید. زمانیکه برگه فلش کارت را برمی گردانید و چشمتان به معنی چهارم می افتد با خود می گویید “ این رو بلد بودم”. در نتیجه با این ذهنیت که بلدید به مطالعه ادامه می دهید. در واقع در این حالت مغز شما به خاطر نیاورده بلکه تشخیص داده چون برایش آشنا است.
پس پس حتما باید هر کارت شما دارای یک سوال و یک جواب باشد تا دچار این اشتباه نشوید.
۵) مفاهیم پیچیده را به اجزاء کوچکتر بشکنید
این نکته از نکته شماره ۴ نشات می گیرد. ولی از اونجایی که خیلی نکته مهمی هست بطور مستقل بیان میکنم. خب معمولا ممکن هست مبحثی آنقدر پیچیده باشد که نیاز به خرد شدن دارد و باید بصورت چندین سوال مجزا در فلش کارت ها آورده شود تا فرایند مطالعه و یادگیری موثرتر شود.
۶) در زمان مطالعه پاسخ خود را با صدای بلند بیان کنید
زمانیکه شما پاسخ سوالات را با صدای بلند تکرار کنید نمی توانید پاسخ های بی معنی یا با شک بدهید. این مورد در واقع راهی است برای اینکه با اعتماد کامل و بدون نگاه کردن به پاسخ جواب سوال را بدهید.
۷) فلش کارت های خود را بصورت دو طرفه مطالعه کنید
زمانیکه فلش کارت های خود را مطالعه می کنید حتما مطمئن شوید که بر هر دو سمت فلش کارت مسلط هستید یعنی با دیدن سوال جواب را می دانید و با دیدن جواب هم میتوانید سوال را بیان کنید. اگر این کار را انجام دهید یک مسیر عصبی قدرتمند برای خود می سازید که موجب می شود فلش کارت را بصورت دوطرفه به خاطر بیاورید.
۸) فلش کارت تنها راه حل نیست
به یاد داشته باشید که فلش کارت تنها روش مرور مطالب نیست و روش های زیادی وجود دارند که شاید موثرتر هم باشند. این مساله به نوع مطلب مورد مطالعه و مدت زمانی که صرف یادگیری کرده اید بستگی دارد.
فلش کارت بسیار ابزار مناسبی برای بیان معادلات ریاضی، یادگیری تعاریف و لغت بسیار مناسب می باشد