کنکور چیست؟ |همه چیز درباره کنکور+راز رتبه شدن در کنکور

کنکور چیست؟

واژه کنکور از واژه فرانسوی (Concours) گرفته شده است. آزمون سراسری یک آزمون رقابتی است که سالی یکبار در ایران تحت عنوان آزمون سراسری برگزار می شود. هدف از برگزاری این آزمون سنجش و ارزیابی دانش آموزان برای ورود به دانشگاه می باشد. این آزمون توسط سازمان سنجش و آموزش کشور که به اختصار سازمان سنجش نامیده می شود برگزار می گردد.

البته در سالهای اخیر دانشگاه هایی ظهور کردند که در بعضی از رشته ها بدون کنکور دانشجو می پذیرند. هیچ کدام از دانشگاه های پذیرنده دانشجو بدون کنکور در رشته های پر متقاضی مانند پزشکی، دندانپزشکی و … دانشجو نمی پذیرند. پس اگر هدف دانش آموزی قبولی در رشته های تاپ و پر متقاضی است باید حتما در آزمون سراسری شرکت کند و رتبه مطلوبی کسب نماید.

اولین باری کنکور در ایران برگزار شد مربوط به سال ۱۳۴۸ می باشد. تعداد داوطلبان در آزمون سراسری سال ۴۸ حدود ۴۸۰۰۰ نفر بود. جالب توجه است که در سال های اخیر این عدد به بیش از یک میلیون داوطلب در سال رسیده است.

انواع کنکور در ایران

در گذشته دانش آموزان رشته های نظری (ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی) برای ورود به دانشگاه های دولتی، پیام نور و غیر انتفاعی باید در آزمون سراسری شرکت می کردند و برای ورود به دانشگاه های آزاد اسلامی باید بطور مجزا در آزمون ورودی دانشگاه های آزاد شرکت می کردند. اما از سال ۱۳۹۲ آزمون دانشگاه آزاد و آزمون سراسری ادغام شدند. لذا داوطلبان فقط در آزمون سراسری شرکت می کنند. و در زمان انتخاب رشته با کد مخصوص به خودشان می توانند رشته های دانشگاه آزاد اسلامی را نیز انتخاب کنند.

یک نوع کنکور دیگر هم وجود دارد که داوطلبان رشته های فنی و حرفه ای و کارو دانش در آن شرکت می کنند که موضوع این مقاله نمی باشد پس به آن نمیپردازیم.

گروه های آزمایشی در آزمون سراسری

در کنکور سراسری داوطلبان در ۵ گروه آزمایشی  می توانند با هم به رقابت بپردازند که در ادامه به هر کدام از این گروه ها می پردازم.

گروه آزمایشی علوم تجربی

پر متقاضی ترین گروه آزمایشی در سال های اخیر گروه آزمایشی علوم تجربی می باشد. داوطلبان کنکور سراسری برای قبولی در رشته های تاپ مثل پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، دامپزشکی و رشته های پیراپزشکی نظیر فیزیوتراپی، بینایی سنجی و … تلاش و رقابت می کنند.

در آزمون سراسری هر ۵ گروه آزمایشی دو دفترچه سوال که یکی حاوی سوالات دروس عمومی و دیگری حاوی سوالات دروس اختصاصی می باشد در اختیار داوطلبان قرار می گیرد. دروس عمومی در هر ۵ گروه مشترک می باشد و شامل دروس زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، دینی و زندگی و زبان انگلیسی می باشد. البته باید به این نکته توجه داشت که دروس عمومی گروه آزمایشی علوم انسانی با سایر گروه ها در دروس زبان عربی و دین و زندگی تفاوت هایی دارد. اما دروس تخصصی برای هر گروه آزمایشی قطعا متفاوت می باشد.

دروس تخصصی گروه آزمایشی علوم تجربی عبارتند از ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی و زمین شناسی. کتب درسی که سازمان سنجش از آن ها برای طراحی سوال استفاده می کند مربوط به پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم می باشد. البته جدول کامل دروس و پایه ها هر ساله توسط سازمان سنجش اعلام می شود و می توانید از آن استفاده کنید.

رشته های دانشگاهی گروه آزمایشی علوم تجربی در ۵ زیر گروه دسته بندی می شوند. در هر زیر گروه به تناسب رشته ها در مقاطع دکتری، کارشناسی ارشد، کارشناسی و کاردانی پذیرش دانشجو توسط دانشگاه ها انجام می شود.

گروه آزمایشی علوم ریاضی

گروه آزمایشی علوم ریاضی در دهه ۸۰ پرمتقاضی ترین گروه آزمایشی کنکور بوده است. اقبال دانش آموزان به سمت رشته های مهندسی بسیار بیشتر از رشته های علوم تجربی بود. بدون تعارف اگر بخواهم صحبت کنم دلیل اصلی حجم بالای داوطلبات چه در گذشته برای رشته های مهندسی و چه الان برای رشته های علوم تجربی فرصت های درآمدزایی برای این رشته ها بوده و هست.

همانطور که عنوان شد دروس عمومی کنکور برای گروه آزمایشی ریاضی زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، دین و زندگی و زبان انگلیسی می باشد. دروس تخصصی این رشته عبارتند از ریاضی، فیزیک و شیمی. برای دروس فیزیک و شیمی کتاب های فیزیک  و شیمی پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم مبنای طراحی سوال می باشد و برای درس ریاضی کنکور کتاب های ریاضی(۱)، هندسه(۱)، هندسه(۲)، آمار و احتمال، حسابان(۱)، حسابان(۲)، هندسه(۳) و ریاضیات گسسته مبنای طراحی سوالات کنکور می باشند.

گروه آزمایشی علوم ریاضی دارای ۳ زیرگروه رشته ای می باشد که دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به تناسب رشته ها در مقاطع دکتری پیوسته، کارشناسی ارشد پیوسته، کارشناسی و کاردانی اقدام به پذیرش دانشجو می کنند.

گروه آزمایشی علوم انسانی

گروه آزمایشی علوم انسانی همواره جزو گروه های آزمایشی متعادل در کنکور سراسری بوده و متقاضیان خاص خود را دارد. از نظر درآمدی هم بخواهی بررسی کنیم رشته هایی در این گروه آزمایشی هستن که پتانسیل درآمدزایی بسیار بالایی دارند مانند رشته های حقوق، روانشناسی و حسابداری.

پیش تر به این موضوع اشاره کردم که دروس عمومی علم انسانی از نظر محتوا با سایز گروه ها تفاوت هایی دارد و اندکی تخصصی تر می باشد. دروس اختصاصی در کنکور علوم انسانی عبارتند از ریاضیات، اقتصاد، زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، تاریخ، جغرافیا، علوم اجتماعی، فلسفه، منطق و روانشناسی.

گروه آزمایشی علوم انسانی مشابه علوم تجربی دارای ۵ زیرگروه رشته ای می باشد. دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در رشته های علوم انسانی در مقطع دکتری پیوسته پذیرش دانشجو ندارند و فقط در مقاطع کارشناسی ارشد پیوسته، کارشناسی و کاردانی پذیرش دانشجو انجام می شود. البته شما پس  از اخذ مدرک کارشناسی ارشد می توانید در کنکور دکتری ناپیوسته رشته مورد نظرتان شرکت کنید و مدرک دکتری اخذ نمایید.

گروه آزمایشی زبان های خارجی

داوطلبان کنکور سراسری علاوه بر ۳ گروه اصلی علوم تجربی، علوم ریاضی و علوم انسانی  می توانند همزمان در آزمون گروه آزمایشی زبان های خارجی هم شرکت کنند. تمام رشته های دانشگاهی این گروه آزمایشی رشته های زبان خارجی نظیر زبان انگلیسی، فرانسه، روسی، چینی، اسپانیولی، ایتالیایی و … می باشد.

دروس عمومی کنکور زبان های خارجی که همان چهار درس زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، دین و زندگی و زبان انگلیسی می باشد. دفترچه تخصصی این گروه آزمایشی فقط شامل درس زبان تخصصی به انتخاب داوطلب  شامل زبان انگلیسی، آلمانی و فرانسه می باشد.

تعداد زیر گروه های کنکور زبان ۴ می باشد که در مقاطع کارشناسی و کاردانی دانشجو پذیرش می شود.

گروه آزمایشی هنر

شرکت در کنکور گروه آزمایشی هنر برای شیفتگان و علاقمندان رشته های هنری مناسب است. دروس عمومی این گروه آزمایشی مشابه سایر گروه ها می باشد. در دفترچه تخصصی آزمون هنر داوطلبان در دروس درک عمومی هنر، درک عمومی ریاضی و فیزیک، ترسیم فنی، خلاقیت تصویری و تجسمی، خلاقیت نمایشی، خلاقیت موسیقی و خواص مواد مورد آزمون قرار می گیرند. سازمان سنجش تقریبا ۳۳ عنوان کتاب مرتبط به دروس تخصصی را به عنوان منبع مطالعه معرفی کرده که داوطلبان می توانند مطالعه کنند.

گروه آزمایشی هنر دارای ۵ زیرگروه می باشد. رشته های دانشگاهی این گروه آزمایشی در مقاطع کاردانی و کارشناسی دانشجو می پذیرند.

ساختار کارنامه کنکور

زمانیکه شما در آزمون سراسری شرکت می کنید تقریبا پس از یک ماه نتایج اولیه کنکور توسط سازمان سنجش اعللام می شود. شما می توانید با اطلاعات ثبت نامی خود نظیر کد ملی و شماره پرونده کارنامه اولیه خود را از سایت سازمان سنجش به آدرس sanjesh.org دریافت کنید.

بسیاری از دانش آموزان قادر نیستند اطلاعات، مفاهیم و اعداد گزارش شده در کارنامه را تحلیل کنند. عملا نمی دانند که اعداد نشان دهنده چه هستند و هر کدام از اعداد کجا بدرد می خوذند.

 در این قسمت مقاله کارنامه کنکور سراسری را برای شما تشریح خواهم کرد تا با بخش های مختلف آن آشنا شوید و درک درستی از اطلاعات گزارش شده داشته باشید.

بخش اول) اطلاعات ثبت نامی

بخش اول کارنامه مربوط به اطلاعات ثبت نامی شما می شود. این اطلاعات همان اطلاعاتی است که شما در زمان ثبت نام در سیستم وارد کرده اید. قسمت مهم این بخش سهمیه نهایی شما در کنکور است که قبلا در مورد سهمیه ها صحبت شده است. در کارنامه نمونه ذیل داوطلب از سهمیه منطقه ۱ استفاده کرده است.

 

 

بخش دوم) وضعیت مجاز بودن یا نبودن

بخش دوم کارنامه مربوط به مجاز بودن انتخاب رشته در دوره های روزانه/شبانه، مجازی و پردیس خودگردان، پیام نور و غیر انتفاعی و دانشگاه آزاد اسلامی می باشد.

از سه جدولی که در ادامه آورده شده است جدول اول مربوط داوطلبانی است که میخواهند صرفا بر اساس سوابق تحصیلی انتخاب رشته کنند. و جدول سوم مربوط به داوطلبانی است که می خواهند بر اساس نتیجه آزمون سراسری و رتبه انتخاب رشته کنند.

جدول دوم مربوط به اعلام علاقمندی داوطلب به رشته های دانشگاه های پیام نور و غیر انتفاعی است. برای اینکه داوطلبی بتواند رشته های پیام نور و غیر انتفاعی را در انتخاب رشته خود انتخاب کند باید هزینه جداگانه ای پرداخت کند که در دفترچه آزمون نحوه پرداخت هزینه تشریح شده است.

در نهایت هر داوطلب می تواند فقط در دوره هایی انتخاب رشته کند که در آن مجاز شده است. اگر دوره های غیر مجاز را انتخاب کنید سازمان سنجش بصورت اتوماتیک آن انتخاب از میان انتخاب های شما حذف می کند.

 

بخش سوم) کدام عدد رتبه داوطلب است

قسمت بعدی کارنامه که مهمترین بخش آن است رتبه داوطلب آورده شده است. چون در این قسمت اعداد مختلی گزارش شده است اکثر داوطلبان نمی دانند که رتبه آن ها کدام یک از اعداد گزارش شده است.

همانطور که مشاهده می کنید در جدول ذیل میزان تاثیر سوابق تحصیلی دیپلم و پیش دانشگاهی آورده شده است. البته پیش دانشگاهی مربوط به نظام قدیم می باشد و در نظام جدید ۶-۳-۳ پیش دانشگاهی نداریم. توجه داشته باشید که اعداد اعلام شده برای تاثیر سوابق تحصیلی خیلی اهمیتی ندارد و شما با این اعداد کاری ندارید. این اعدا مربوط به محاسبات پیچیده سازمان سنجش می باشد.

همچنین شما با ردیف های رتبه کشوری، نمره کل نهایی و تاثیر مثبت سوابق تحصیلی و اعداد جدول آخر که شامل ماکزیم نمره کل زیرگروه، رتبه کل در سهمیه، آخرین رتبه مجاز و رتبه کشوری هم کاری ندارید.

تنها اعدادی وضعیت شما را در کنکور نشان می دهند اعداد مربوط به “رتبه در سهمیه” در  زیر گروه ها می باشد. شما باید با رتبه زیرگروه خود انتخاب رشته انجام دهید.

انواع سهمیه های کنکور

داوطلبان کنکور بر اساس شهر محل تحصیل خود مشمول استفاده از سهمیه مناطق (مناطق سه گانه کشوری) می شوند. مگر اینکه شرایط استفاده از سایر سهمیه ها را داشته باشند. در این بخش از مقاله صرفا به معرفی سهمیه ها پرداخته ی شود. اگر تمایل دارید کامل و جامع درباره هر نوع سهمیه اطلاعات کسب کنید حتما باید جدیدترین دفترچه ثبت نام کنکور را که در سایت سازمان سنجش هرسال منتشر می شود کامل مطالعه کنید. در ادامه همراه باشید تا انواع سهمیه ها در کنکور سراسری آشنا شوید.

۱) سهمیه مناطق

سهمیه مناطق سهمیه ای است که همه دانش آموزان را شامل می شود و ملاک پذیرش دانشجو در همه دانشگاه های کشور می باشد. اینکه شما از سهمیه کدام منطقه استفاده می کنید بستگی به این دارد که ۳ سال آخر تحصیل خود را در چه شهری تحصیل کرده باشید. برای کسب اطلاعات تکمیلی حتما دفترچه ثبت نام کنکور (دفترچه شماره ۱) را در سایت سنجش مطالعه کنید.

۲) سهمیه رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا

این نوع سهمیه شامل ۳ گروه از داوطلبان می شود که در ادامه معرفی خواهند شد.

۲-الف) سهمیه رزمندگان

بطور کلی  اگر بخواهم بگویم این سهمیه شامل حال رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی  می شود که از ۳۱/۰۶/۱۳۵۹ لغایت ۳۱/۰۶/۱۳۶۷ حدلقب شش ماه سابقه حضور در جبهه دارند. البته این سهمیه شرایط و تبصره هایی دارد که بطور کامل در دفترچه ثبت نام کنکور سراسری تشریح شده است.

۲-ب) سهمیه ایثارگران

این سهمیه شامل حال «جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر، همسر و فرزندان آنان»، «جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آنان»، «آزادگان و همسر و فرزندان آن ها»، «همسر و فزندان شهدا و مفقودالاثران» می شود. برای اطلاع از شرایط استفاده از این نوع سهمیه حتما تاکید میکنم که بطور کامل در دفترچه ثبت نام کنکور سراسری را مطالعه کنید.

۲-ج) سهمیه خانواده شهدا

این نوع سهمیه شامل حال خانواده معظم شهدا از جمله «پدر، مادر، خواهر و برادر شهید» می شود. برای اطلاع از شرایط استفاده از این نوع سهمیه هم باید حتما به سایت سنجش مراجعه کنید و دفترچه ثبت نام کنکور را مطالعه بفرمایید.

۳) سهمیه بهیاران

همانطور که از عنوان مشخص است این سهمیه متعلق به بهیاران می باشد. البته شرایطی برای احراض صلاحیت بهیارا برای استفاده از این سهمیه وجود دارد. مثلا برخورداری از سلامت جسمی و روانی، دارا بودن حداقل سه سال سابقه خدمت، کسب حدنصاب ۷۰% نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد و …. .  برای اطلاع از جزئیات ضوابط این سهمه هم باید دفترچه ثبت نام کنکور را در سایت سنجش مطالعه بفرمایید.

ساختار برگزاری کنکور سراسری

همانطور که می دانید یکبار در سال آزمون سراسری برگزار می شود. زمان برگزاری کنکور سراسری عموما نیمه اول تیرماه در سه روز متوالی  و در دو نوبت صبح و عصر برگزار می شود. نتایج اولیه (رتبه ها) در نیمه دوم مرداد و نتایع نهایی (قبولی ها) نیمه دو شهریور اعلام می شود. البته در دو سال اخیر که بحث بیماری کرونا مطرح بود زمزمه هایی در جهت تعویق کنکور سراسری وجود داشت که اثرگذار نبود و کنکور در تاریخ های برنامه ریزی شده با رعایت شیوه نامه های بهداشتی برگزار شد.

داوطلبان گروه های آزمایشی ریاضی، تجربی و انسانی باید قبل از ساعت ۷:۳۰ در حوزه آزمون حضور داشته باشند. بعد از ساعت ۷:۳۰ درب حوزه ها بسته می شود و از ورود داوطلبان ممانعت خواهد شد. شروع فرایند آزمون ساعت ۸:۰۰ صبح می باشد. یعنی داوطلبان تا ساعت ۸ باید سرجای خود نشسته باشند. ساعت ۸ تا ۸:۳۰ قرآن تلاوت می شود و داوطلبان باید فرم نظرسنجی سازمان شنجش را پر کنند. همزمان دفترچه سوالات عمومی در کنار صندلی داوطلبان قرار داده می شود. راس ساعت ۸:۳۰ به داوطلبان اجازه داده می شود که پاسخگویی به سوالات را شروع کنند.

تعداد سوالات دروس عمومی ۱۰۰ سوال و مدت زمان پاسخگویی به سوالات عمومی برای همه گروه های آزمایشی ۷۵ دقیقه می باشد.  قبل از اتمام زمان قانونی دفترچه عمومی دفترچه اختصاصی توزیع می شود و داوطلبان می توانند پس از تحویل دفترچه عمومی خود به مراقبین جلسه پاسخگویی به سوالات تخصصی را آغاز کنند. تعداد و مدت زمان پاسخگویی به سوالات تخصصی گروه های آزمایشی بشرح زیر می باشد.

موسسات کنکوری

تعداد موسسات کنکور در کشور بسیار بسیار زیاد می باشد. قطعا نمی توان همه آن ها را بررسی کرد. اما در این بخش از مقاله موسسات تاثیرگذار و معروف معرفی خواهند شد. موسسات را می توان به چند دسته تقسیم کرد.

• ناشران کتاب کمک آموزشی

مهمترین موسساتی که در زمینه نشر کتاب های کمک آموزشی کنکور فعالیت می کنند عبارتند از گاج، قلمچی، خیلی سبز، مهر و ماه، نشر الگو، مبتکران می باشند. در این قسمت پیشنهاد تهیه منابع از این موسسات داده نمی شود و صرفا معرفی می باشد. از آنجایی که این موسسات طیف گسترده ای از کتاب های کمک آموزشی را منتشر می کنند حتما باید بطور کامل و دقیق جستجو کنید و متناسب با نیاز و سطح علمی خودتان منابع را انتخاب کنید.

نکته مهمی که باید مدنظر قرار بدهیداین است که کتاب های کمک آموزشی تا ۸۰ الی ۹۰ درصد مشابه هستند و تفاوتی که دارند شاید مربوط به موارد بسیار جزئی باشد یا اینکه مثلا سوالات تستی تالیفی داشته باشند وگرنه در مباحث اصلی و تست های کنکور سراسری مشابه هم هستند.

پس برای انتخاب یک منبع کمک آموزشی مناسب فارغ از سطح علمی خودتان کتابی را انتخاب کنید که ظاهر، رنگ آمیزی و سبک نگارش آن حس خوبی به شما منتقل می کند و از مطالعه آن لذت می برید.

• موسساتی که آزمون آزمایشی برگزار می کنند

چهار موسسه اصلی در اکوسیستم آزمون های آزمایشی کنکور فعالیت می کنند. این موسسات عبارتند از موسسه قلمچی، گاج، گزینه۲ و سنجش که در ادامه بطور مختصر درباره هر کدام توضیحاتی را ارائه خواهم کرد.

کانون قلمچی

موسسه قلمچی قدیمی ترین موسسه در برگزاری آزمون آزمایشی می باشد. جامعه آماری قلمچی از سایر موسسات بسیار بیشتر می باشد. از نظر برنامه و پوشش مباحث خیلی خوبه اما تنها مساله ای که در رابطه با برنامه آزمون های این موسسه وجود دارد این است که بازه زمانی بین آزمون های قلمچی دو هفته می باشد که بعضی از دانش آموزان نمی توانند به برنامه آزمون ها برسند و دچار استرس و اضطراب می شوند.

گروه آموزشی جوکار (گاج)

موسسه گاج چند سالی است که آزمون های آزمایشی برگزار می کند. از نظر سطح آزمون تقریبا مشابه قلمچی می باشد. جامعه آماری آزمون های گاج به نسبت قلمچی کمتر است اما می توان گفت که تا حدودی مناسب هم می باشد.

گزینه دو

موسسه گزینه۲ سال هاست که آزمون های آزمایشی برگزار می کند. اما با اینکه سال هاست این کار را انجام می دهد هنوز به برنامه مناسبی برای آزمون ها نرسیده است. نقطه قوت آزمون های گزینه۲ فاصله سه هفته ای بین آزمون هاست که زمان مناسبی در اختیار دانش آموزان قرار می دهد که سیکل مطالعاتی خود را کامل کنند و با آمادگی بیشتری در آزمون حاضر شوند.

سنجش

سازمان سنجش هم آزمون های آزمایشی برگزار می کند. فاصله زمانی بین آزمون های سنجش نامنظم است و اصلا مناسب نیست. از نظر جامعه آماری هم آزمون های سنجش در آزمون های غیر جامع آمار مناسبی ندارد اما در آزمون های جامع نزدیک به کنکور جامعه آماری بالایی دارد. توصیه می شود که آزمون های جامع سنجش بخصوص آزمون آخر آن را شرکت کنید.

در بحث آزمون های آزمایشی بهترین و بدترین معنی ندارد. کاری که شما باید انجام دهید تحلیل آزمون های آزمایشی و استفاده حداکثری از امکانات موجود می باشد. اما اگر به هر ۴ موسسه اشاره شده در شهر خود دسترسی دارید به دلیل جامعه آماری و سطح خوب آزمون های قلمچی بهتر است در آزمون های قلمچی شرکت کنید.

• موسسات آموزشی کنکور

این دسته از موسسات به دو دسته تقسیم می شوند. موسساتی که کلاس کنکور برگزار می کنند و موسساتی که پکیج های آموزشی ارائه می دهند. بطور کلی از نظر محتوای آموزشی خیلی تفاوت زیادی میان این دو دسته جود ندارد. یعنی هم موسساتی که کلاس برگزار می کنند و هم موسسات ارائه دهنده پکیج های آموزشی محتوای مورد نیاز شما برای شرکت در آزمون کنکور را کامل در اختیار شما قرار می دهند. تفاوت اصلی این دو دسته این است که در کلاس درس مباحث یکبار به شما تدریس می شود اما زمانیکه ویدئو آموزشی داشته باشید می توانید چندین و چندبار مباحث را مشاهده کنید.

موسسات مطرحی که این روز ها پکیج های آموزشی کنکور ارائه می دهند و تبلیغات گسترده ای دارند عبارتند از مکتبستان، حرف آخر، ونوس و موسسه پرش. در میان این موسسات هم خوب و بد وجود ندارد و بستگی به این دارد که شما به چه صورتی از محتوای آموزشی پکیج ها استفاده کنید و زمان کافی را به مشاهده فیلم ها اختصاص دهید.

چطور برای کنکور آماده بشیم؟

گام اول) تصمیم

اولین و مهمترین گام آماده شدن برای کنکور این است که شما تصمیم قاطع بگیرید. باید تصمیم بگیرید که آیا واقعا می خواهید برای قبولی در کنکور سراسری تلاش کنید یا خیر. برای این تصمیم باید توانمدی ها، استعداد ها و شرایط خودتان را مدنظر قرار دهید و تحلیل کنید. نتیجه این تحلیل ها باید شما را به قطعیت برساند که قطعا تمایل دارید مثلا در رشته پزشکی تحصیل کنید. حالا که تصمیم قاطع خود را گرفتید باید به سراغ گام دوم آمادگی بروید.

گام دوم) آگاهی

در گام دوم شما باید نسبت به ابعاد مختلف کنکور سراسری آگاهی کامل داشته باشید. ابعادی چون بودجه بندی درس ها و اینکه از هر کتاب درسی و از هر مبحث چه تعداد سوال در کنکور سال های قبل آمده است. سبک سوالات و الگوهای رایج در طراحی سوالات را باید شناسایی کنید. باید میزان توانمندی خود در درس ها و مباحث مختلف را ارزیابی کنید. نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید و در جهت تقویت آن ها مطالعه داشته باشید.

گام سوم) انتخاب منابع

گام سوم آمادگی انتخاب منابع مناسب مطالعاتی است. در تمام جلسات مشاوره بنده به دانش آموزان این نکته را گوشزد می کنم که اولین و مهم ترین منبع مطالعاتی کنکور کتاب درسی می باشد. پس از تسلط کامل بر کتب درسی باید بدنبال منابع کمک آموزشی متناسب با سطح علمی خودتان باشید. یعنی اگر در مفاهیم ابتدایی یک درس مشکل دارید باید منابعی را تهیه کنید که درسنامه های قدرتمندی داشته باشند تا یادگیری را برای شما راحت کنند و به تسلط برسید.

گام چهارم) آزمون آزمایشی

گام چهارم انتخاب آزمون آزمایشی مناسب می باشد. فراموش نکنید که آزمون های آزمایشی ابزاری برای بهبود یادگیری شما هستند نه چیز دیگر. شما در آزمون آزمایشی شرکت می کنید که اول میزان تسلط خود بر مفاهیم درسی را ارزیابی کنید. دوم با شناسایی نقاط ضعف خود در جهت رفع آن ها تلاش کنید.

گام پنجم) برنامه ریزی و مطالعه

گام پنجم و آخر کسب آمادگی برای کنکور، برنامه ریزی و مطالعه منابع با روش های استاندارد و درست می باشد. به جرات میتوانم بگویم که بسیاری از دانش آموزان از روش های سنتی و منسوخ شده برای مطالعه کنکوری استفاده می کنند. به همین دلیل هم اکثرا نتایج مطلوب را نمی گیرند. در ادامه به برخی از رموز و راهکارها در راستای روش صحیح مطالعه و یادگیری پرداخته می شود که بسیار نقش موثری در موفقیت شما در کنکور سراسری دارد.

رمز موفقیت در کنکور

موفقیت در کنکور راز و رمز عجیب و غریبی ندارد. به اعتقاد من با انجام اقداماتی ساده و مستمر دستیابی به نتایج مطلوب و دلخواه ساده می باشد.  در ادامه این بخش به مهم ترین عوامل موفقیت در کنکور سراسری اشاره خواهم کرد.

۱) هدفگذاری

در این قسمت قصد ندارم در رابطه با داشتن هدف در زندگی حرفی بزنم. در کتاب “هدفگذاری به روش مدار” درباره بحث تعیین اهداف در زندگی بطور کامل صحبت کرده ام. در این بخش به هدفگذاری مطالعاتی پرداخته خواهد شد. هدفگذاری مطالعاتی باید هوشمند باشد که در ادامه شرح خواهم داد.

۱-۱) مشخص و قابل اندازه گیری

هدفگذاری مطالعاتی یعنی زمانیکه تصمیم به مطالعه کتاب یا مبحثی می گیرید باید مشخص کنید که دقیقا کجای کتاب را به چه مقدار می خواهید مطالعه کنید. معیار ارزیابی مطالعه خود را مشخص کنید. یعنی مشخص کنید که پس از مطالعه مطلب چطور سطح تسلط خود را ارزیابی می کنید. مثلا اگر قرار است تست حل کنید باید چه درصدی کسب کنید تا متوجه اثربخشی مطالعه بشوید.

۱-۲) قابل دستیابی 

مساله بعدی در هدفگذاری مطالعاتی این است که هدف شما قابل دستیابی باشد. یعنی مثلا جوری هدفگذاری نکنید که یک مبحث سنگین ریاضی، زیست یا سایر درس ها را طی یک ساعت مطالعه به تسلط ۱۰۰ درصدی برسید. این موضوع غیر ممکن است چون مطالعه و یادگیری یک فرایند است که باید حتما طی شود.

۱-۳) معقول و منطقی

بحث بعدی در هدفگذاری مطالعاتی معقول و منطقی بودن انتظارات از یک پارت مطالعاتی است. یعنی شما نباید انتظار داشته باشید که با یکبار مطالعه یک مبحث کامل یاد بگیرید. حتما نیاز به مرور مطالب دارید.

۱-۴) دارای زمان

مساله آخر بحث زمان مطالعه است. قبل از شروع مطالعه باید مدت زمانی که می خواهید به مطالعه اختصاص بدید مشخص باشد. بهینه ترین حالت برای داشتن یک مطالعه مفید و موثر ۵۰ دقیقه مطالعه و ۱۰ دقیقه استراحت است.

۲) برنامه ریزی

همانطور که می دانید همه مشاوران تحصیلی روی برنامه ریزی مطالعاتی تاکید می کنند. شاید کلیشه ای شده باشد اما چاره ای نیست و باید بحث برنامه ریزی را جدی بگیرید. اصلا امکان ندارد شما بدون داشتن یک برنامه منظم و مدون برای مطالعات کنکوری خود نتیجه مطلوبی بگیرید. پس حتما باید برنامه ریزی برای کنکور را در اولویت قرار دهید و اجرا کنید تا نتیجه بگیرید.

۳) مطالعه و یادگیری

داشتن هدف و برنامه برای موفقیت در هر زمینه ای از جمله کنکور جزو پیش نیازها می باشد. با وجود این پیش نیازها شما حتما نیاز دارید که روش های صحیح مطالعه و یادگیری را هم بلد باشید. از جمله مهارت هایی که برای یک دانش آموز کنکور واجب و الزامی است یادگیری مهارت تندخوانی می باشد. آموزش تندخوانی به شما کمک می کند که سرعت مطالعه و یادگیری خود را افزایش دهید. تمرکز و حافظه شما تقویت می شود و مطالب مطالعه شده را به راحتی به حافظه بلندمدت خود می سپارید.

برای آشنایی و یادگیری مهات های مطالعه و یادگیری می توانید در مینی دوره رایگان نوابغ تندخوانی شرکت کنید. در صورت تمایل می توانید در دوره جامع نوابغ تندخوانی که بطور کامل این تکنیک ها آموزش داده شده است شرکت کنید. به شما قول می دهم که از شرکت در این دوره پشیمان نخواهید شد.

۴) یادداشت برداری

یادداشت برداری یکی ارکان اصلی یادگیری می باشد. پژوهشگران حوزه یادگیری اعتقاد دارند که هدف از مطالعه یادگیری نیست بلکه هدف مطالعه انتقال مطالب مهم به یادداشت هاست. یادگیری اصلی در زمان مرور یادداشت ها صورت می گیرد. این نکته ای است که بسیاری از دانش آموزان از آن غفلت می کنند.

۵) استمرار

استمرار، استمرار و استمرار راز اصلی موفقیت در کنکور سراسری می باشد. اینکه شما خسته نشوید. اگر خسته شدید استراحت کنید و دوباره به مسیر خود ادامه دهید. تمام مراحل قبلی که به آن ها اشاره شد را باید در هر لحظه از مسیر تکرار کنید و به اصول یادگیری پایبند باشید. به یاد داشته باشید که فقط تلاش کردن کافی نیست. باید بطور آگاهانه و اصولی تلاش کنید. موفقیت در کنکور اتفاق نیست بلکه یک فرایند است و این فرایند توسط شما باید خلق شود.

اخبار کنکور

در رابطه با کنکور سراسری اخبار مهمی بعضا اعلام می شود شما به عنوان داوطلب کنکور باید مطلع بشوید. اخباری مثل زمان شروع ثبت نام، زمان برگزاری آزمون، اخبار تغییرات در نحوه برگزاری و … . تمام این اخبار را باید از طریق سایت رسمی سازمان سنجش و آموزش کشور به آدرس  sanjesh.org دنبال کنید.

کنکور نظام قدیم و جدید

همانطور که اطلاع دارید نظام آموزش و پرورش ایران چند سالی است که به ۶-۳-۳ تغییر کرده است. یعنی دانش آموزان ۶ سال در مقطع ابتدایی، ۳ سال متوسطه اول و ۳ سال هم در مقطع متوسطه دوم تحصیل می کنند. بخش دیگری از تغییرات در نظام جدید تحصیلی تغییر کتب درسی می باشد. بعضی از مباحث از کتاب ها حذف شده و بعضی مباحث بین پایه ها جابجا شده یا ترتیب آن ها تغییر کرده است. اما بطور کلی محتواها تغییر چندانی نداشته است. به گفته متخصصین حجم مطالب کمتر شده و ظاهرا دروس نسبت به گذشته راحت تر شده است. دانش آموزانی که با سیستم ۶-۳-۳ دوران مدرسه را گذراندند در کنکور سال ۱۳۹۸ باید شرکت می کردند.

به این ترتیب اولین کنکور نظام جدید در سال ۱۳۹۸ برگزار گردید. جا دارد بدانید که در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ برای دانش آموزان نظام قدیم و نظام جدید آزمون مجزا برگزار شد. در واقع به دانش آموزان نظام قدیم این اجازه داده شد که ۲ سال با مطالعه منابع نظام قدیم بتوانند در کنکور شرکت کنند. اما در سال ۱۴۰۰ فقط یک کنکور برگزار شد و همه داوطلبان نظام قدیم و نظام جدید باید در منابع نظام جدید را مطالعه می کردند.

کنکور دو مرحله ای

اخیرا شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره دو مرحله ای شدن کنکور تصمیماتی اتخاذ کرده است. این شورا در جلسه ۸۴۲ خود بحث ساماندهی نظام سنجش و پذیرش آزمون سراسری در مقاطع کارشناسی یا همان مطرح و تصمیماتی اتخاذ کردند.

مصوبه اول این جلسه این بود که در آزمون سراسری سوابق تحصیلی دانش آموزان در مقطع متوسطه دوم یا دبیرستان سهم ۶۰ درصدی داشته باشد و آزمون سراسری سهم ۴۰ درصدی داشته باشد. مصوبه دوم این جلسه این بود که کنکور فقط شامل دروس تخصصی باشد و دروس عمومی در قالب سوابق تحصیلی مبنای سنجش قرار گیرد. مصوبه سوم این بود که آزمون سراسری دوبار در سال برگزار شود تا فشار و استرس از روی دانش آموزان برداشته شود و در یک سال دوبار فرصت داشته باشند برای ورود به دانشگاه.

یکی دیگر از مصوبات مهم این جلسه این بوده که نتیجه دو مرحله آزمون برگزار شده تا ۲ سال اعتبار دارد. به این ترتیب کلیات این مصوبات در جهت کاهش فشارها به دانش آموزان می باشد. قرار است که این مصوبات از کنکور سال ۱۴۰۲ اعمال شود و در کنکورهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ با همان شویه قبلی برگزار می شوند .

تعویق کنکور

بحث تعویق کنکور از زمانی باب شده که ویروس کرونا در ایران همه گیر شده است. در سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ این مطالبه از طرف داوطلبان مطرح شد اما ترتیب اثر داده نشد. آزمون سراسری به تعویق نیوفتاد و در زمان مقرر برگزار گردید.