حتما برای شما هم پیش آمده که در زمان مطالعه دچار خواب آلودگی شوید. این مساله برای دانش آموزان بسیار رایج می باشد. دانش آموزان به دلیل حجم زیاد درس ها و کتاب ها عموما درگیر خستگی هستند. همین خستگی باعث می شود که حین مطالعه دچار خواب آلودگی شوند. حال فرض کنید دانش آموزی برای شرکت در کنکور سراسری آماده می شود. اگر نتواند مساله خواب آلودگی خود را حل کند قطعا در سال کنکور دچار مشکل می شود. در ادامه این مقاله راهکارهایی اورده شده که در رفع این مساله می توانند کارساز باشند.
۱) مکان مطالعه را روشن و پرنور کنید
یکی از اشتباهاتی که عموما هنگام مطالعه ممکن است مرتکب شوید این است که تنها نوری که در مکان مطالعه شما وجود دارد نور چراغ مطالعه است. درحالیکه بقیه فضای اتاق تاریک است. توصیه میشود که برای جلوگیری از خواب آلودگی حین مطالعه حتما در محیطی روشن با نور زیاد مطالعه کنید.
۲) نشسته مطالعه کنید نه درازکش
سعی کنید در صورت امکان روی صندلی بشینید و پشت میز مطالعه کنید. اگر میز و صندلی در اتاق شما وجود ندارد می توانید از کتابخانه یا هر مکان دیگری که دارای میز و صندلی باشد استفاده کنید. اگر چاره ای نداشتید و واقعا امکان استفاده از میز و صندلی برای شما فراهم نبود روی زمین بنشینید و به هیچ وجه در حالت درازکش مطالعه نکنید چرا که موجب بروز خواب آلودگی حین مطالعه شما میشود. البته اگر شما مهارت های مطالعه موثر را بلد باشید خیلی بهتر می توانید زمان مطالعه خود را مدیریت کنید. بعنوان مثال با دیدن آموزش تندخوانی می توانید این مهارت را بیاموزید که در نتیجه با افزایش سرعت مطالعه شما حتما از میزان خواب آلودگی حین مطالعه شما کم خواهد شد.
۳) از خوردن غذای حجیم و پرچرب بپرهیزید
همه ما پس از خوردن غذای سنگین ممکن دچار خواب آلودگی شویم. حالا فرض کنید در این حالت بخواهید مطالعه هم بکنید!! تصور نکنید که باید به خود گرسنگی دهید تا این حالت رخ ندهد بلکه پیشنهاد من به شما این است که وعده غذایی خود را زودتر میل کنید و غذاهای سبک مصرف کنید. در اینصورت خواب آلودگی حین مطالعه به سراغ شما نمی آید.
۴) مقدار زیادی آب بنوشید
بسیار توصیه شده که هر انسان در طول روز باید حداقل ۸ لیوان آب بنوشد. همچنین میتوانید یک بطری آب در کنار خود در زمان مطالعه داشته باشید. نوشیدن آب دو مزیت دارد، اول اینکه مصرف اب فراوان موجب می شود که شما به دفعات به سرویس بهداشتی بروید که این موضوع موجب تحرک شما و هشیاری میشود؛ دوم اینکه مصرف آب کافی برای مغز مفید است و قدرت ذهن در یادگیری را افزایش میدهد. در نتیجه با مصرف زیاد آب در طول روز می توانید خواب آلودگی حین مطالعه را کاهش دهید یا رفع کنید.
۵) زود بخوابید و سحر خیز شوید
حتما شنیدهاید که میگویند سحرخیز باشد تا کامروا باشید. باید بدانید که این موضوع واقعا حقیقت دارد. زمانیکه شما شبها زود به رخت خواب میروید و صبحها زودتر بیدار میشوید و خواب کافی دارید (۷ ساعت) بسیار پر انرژی و با نشاط خواهید بود و طبیعتا با یک ذهن باز و متمرکز میتوانید مطالعه موثری داشته باشید. توجه داشته باشید که یک ذهن با نشاط تمرکز بیشتری در دریافت اطلاعات خواهد داشت. در نتیجه اگر زمان خواب و بیداری منظمی داشته باشید دچار خواب آلودگی حین مطالعه نخواهید شد.
۶) بعد از ظهرها چُرت کوتاهی داشته باشید
اگر از صبح زود تا ظهر مشغول مطالعه بودید اندکی خواب بعد از ظهر میتواند از خستگی ذهن شما جلوگیری کند. پیشنهاد میشود که این خواب عصرانه بیشتر از ۲۰ دقیقه نباشد. واقعا ۲۰ دقیقه زمان مناسبی برای رفع خستگی ذهنی میباشد. با این ۲۰ دقیقه چرت عصرانه شما براحتی می توانید بر خواب آلودگی حین مطالعه غلبه کنید.
۷) خود را هشیار نگه دارید
اگر پس از مدتی مطالعه در وضعیتی خاص احساس خواب آلودگی کردید از جای خود بلند شوید دست و صورت خود را بشویید، دور اتاق قدم بزنید و حرکات کششی دست و پا انجام دهید. این حرکات کششی حتما در رفع خواب آلودگی حین مطالعه تاثیر گذار خواهند بود.
۸) با صدای بلند مطالعه کنید
اگر احساس خواب آلودگی حین مطالعه به شما دست داد با صدای بلند مطالعه کنید. این کار باعث می شود که حس خواب آلودگی کاهش پیدا کند. مانند یک معلم مطالب را برای خود تدریس کنید. این کار نه تنها به رفع خواب آلودگی کمک میکند بلکه قدرت یادگیری شما را نیز افزایش میدهد.
۹) مباحث سنگین را شب مطالعه نکنید
مطالعه دروس سخت و سنگین و حل مسائل پیچیده در شب موجب ایجاد حس خواب آلودگی حین مطالعه در شما میشود. برای جلوگیری از این حالت سعی کنید اگر شب قصد مطالعه دارید مطالب ساده و راحت و قابل فهم را مطالعه کنید و مطالعه مطالب سخت و پیچیده را به زمانی موکول کنید که ذهن شما با نشاط و فعال است.
۱۰) رژیم غذایی سالم داشته باشید
خوردن غذای چرب به شما احساس خواب آلودگی حین مطالعه خواهد داد. اگر میخواهید هشیار و پرانرژی باشید باید رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید. غذاهایی را انتخاب کنید که مغذی باشند مانند سالاد، سوپ، سیب زمینی و مواد پروتئینی. همچنین میتوانید از میوههایی مانند سیب و پرتقال برای دریافت قند طبیعی استفاده کنید.
۱۱) آدامس بجوید یا از مایعات کافئین دار استفاده کنید
یکی از تکنیکهای جالب برای رفع خواب آلودگی حین مطالعه جویدن آدامس میباشد. همچنین میتوانید در حین مطالعه از نوشیدنیهای کافنین دار مثل قهوه استفاده کنید.
۱۲) بهمراه دیگران مطالعه کنید
مطالعه گروهی هم یکی راههای مناسب برای غلبه بر خواب آلودگی میباشد. توصیه میشود که بدنبال یک همراه خوب برای زمان مطالعه خود باشید.